Πρέπει να ήμουν έφηβος όταν πρωτοδιάβασα τη φράση του Νίκου Καζαντζάκη: «Κοίταξε το φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει». Χαράχτηκε μέσα μου χωρίς όμως τότε να καταλάβω το βαθύτερο νόημά της.

Πέρασαν τα χρόνια και εγώ αποφασισμένος να μην αφήσω τον φόβο να διαφεντεύει τη ζωή μου αποφάσισα να βρω τρόπο να τον ξεπεράσω. Μεγάλο λάθος. Προσπαθούσα να διώξω τελείως το φόβο από μέσα μου. Η μάχη φέρνει απώλειες ακόμα κι αν στο τέλος βγεις νικητής. Όχι, αυτόν τον πόλεμο δεν τον κέρδισα.

Αν θέλεις τη γνώμη μου, πρέπει να επιλέγεις τις μάχες σου. Διαφορετικά θα είσαι συνεχώς λαβωμένος. Κάποια στιγμή σταμάτησα να βλέπω τη ζωή σαν μάχη, άρα να ψάχνω για εχθρούς. Ξεκίνησα να τη βλέπω σαν παιχνίδι. Μάντεψε το αποτέλεσμα. Άρχισα να ψάχνω για συμπαίκτες. Τότε ήταν που σκέφτηκα: «Μπορεί ο φόβος να γίνει από εχθρός Συνοδοιπόρος;».

Μέσα από τη μελέτη μου πάνω στην ανθρώπινη συμπεριφορά και τη δική μου εσωτερική ενδοσκόπηση συνειδητοποίησα κάτι που άλλαξε για πάντα τη σχέση μου με το φόβο. Ο φόβος σχετίζεται με το ένστικτο της επιβίωσης και είναι ένα συναίσθημα που έρχεται για να μας προστατεύσει. Είναι στοιχείο της ανθρώπινης φύσης, αναπόσταστο κομμάτι της ζωής. Δεν υπάρχει άνθρωπος που δε φοβάται.

Συμφιλιώθηκα, λοιπόν, με το γεγονός ότι ο φόβος δεν θα με εγκαταλείψει ποτέ ολοκληρωτικά, μπορεί όμως να καταλαγιάσει. Το στοίχημα ήταν πια πώς θα καταφέρω να μη με ενοχλεί, να μην ορθώνεται ως εμπόδιο στον δρόμο μου, πώς θα καταφέρω να τον χρησιμοποιήσω ως τον σύμμαχο εκείνο που με βοηθά να προχωρήσω και όχι ως τον εχθρό που με γονατίζει.

Και η συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία επιβεβαίωσε τις σκέψεις μου. Ο τρόπος είναι απλός, κι ας ακούγεται κάπως απλοϊκός. Ο θεραπευτής σπρώχνει τον ασθενή να αντιμετωπίσει καταπρόσωπο την ιδέα ή το αντικείμενο που τον φοβίζει. Έτσι ο ασθενής βιώνει σε υπέρτατο βαθμό το άγχος που προκύπτει από τον φόβο (είτε πρόκειται για υψοφοβία, μικροβιοφοβία, αγοραφοβία είτε πρόκειται για φόβο δημόσιας έκθεσης ή φόβο αποτυχίας). Έπειτα από συχνές επαναλήψεις, και καθώς ο ασθενής αντιμετωπίζει τον φόβο του σε προστατευμένο περιβάλλον, το άγχος συχνά εξασθενεί. Με αυτόν τον τρόπο αρκετοί ασθενείς έχουν εντελώς διαφορετικές αντιδράσεις στα ερεθίσματα που κάποτε τους δημιουργούσαν φόβο.

Με άλλα λόγια, «δεν μπορείς πάντα να επιλέξεις αν θα φοβάσαι ή όχι. Μπορείς να επιλέξεις αν θα κάνεις αυτό που φοβάσαι, παρόλο που φοβάσαι».

Για να προχωρήσω τη σκέψη αυτή: «Κάθε φορά που φοβάσαι, εξασκείσαι να μη φοβάσαι κάνοντας αυτό που φοβάσαι».

Στο βίντεο που ακολουθεί δείχνω (παρασταστικά ελπίζω) πώς κάποιος κάνοντας αυτό που φοβάται φοβίζει το φόβο του και τελικά τον εξημερώνει. Ίσως τελικά αυτός να είναι ο μόνος τρόπος για να γίνει κάποια στιγμή φίλος.

Δείτε το βίντεο εδώ

Την αγάπη μου,
Νικόλας Σμυρνάκης

Σχετικότατα άρθρα:

Είναι πολύ εγωιστικό να φοβάσαι

Το αντίδοτο στον φόβο

Αν δεν είσαι έτοιμος, προχώρα